Kutokuaminiana na kukosa uwezo stahiki kikwazo utekelezaji ASDP - Dkt. Malisa

 

Na: Gerald Lwomile, Dodoma

Imeelezwa kuwa pamoja na kuwepo kwa mashirikiano wakati wa kutekeleza Programu ya Maendeleo ya Sekta ya Kilimo (ASDP) awamu ya I na ya II, kumekuwa na changamoto kwa wadau wake ikiwa ni pamoja na kutokuaminiana na baadhi ya wadau wa programu hiyo kutokuwa na uwezo stahiki.

Mtafiti na Mhadhiri kutoka Chuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo (SUA) Dkt. Emmanuel Malisa akiwasilisha matokeo ya utafiti 

Haya yamesemwa Aprili 13, 2023 Jijini Dodoma na Mtafiti na Mhadhiri kutoka Chuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo (SUA) Dkt. Emmanuel Malisa wakati wa mawasilisho ya matokeo ya utafiti wa Mashirikiano ya Wizara Mama za Sekta ya Kilimo katika Mapinduzi ya Kilimo Tanzania.

Dkt. Malisa amesema kuwa kwa ujumla mashirikiano yapo kati ya wadau wa ASDP. Wanashirikiana kwa namna mbalimbali ikiwemo ubadilishanaji wa taarifa au rasilimali mbalimbali zinazohusiana na kilimo, kama vile taarifa za kitaalamu kuhusu umwagiliaji, uzalishaji wa mazao na mifugo, masoko na hata taarifa za mlipuko wa magonjwa au wadudu waharibifu wa mazao au mifugo. Njia inayotumika zaidi ni mikutano rasmi na ya mwisho ni barua pepe.

Wadau mbalimbali walioshiriki katika uwasilishaji wa matokeo ya utafiti

Akizungumzia ushiriki wa sekta binafsi katika utekelezaji wa ASDP yakiwemo Mashirika yasiyo ya Kiserikali yaani NGOs na makampuni yanayofanya kazi na wakulima, Dkt. Malisa amesema wadau hao wamekuwa na mashirikiano duni baina yao na hiyo inasababishwa na kutokuwepo na mpango bora wa uratibu na kuwa yangekuwa na nguvu zaidi endapo yangekuwa katika utaratibu mzuri wa kubadilishana uzoefu na yangechangia vizuri zaidi katika utekelezaji wa ASDP.

Aidha Dkt. Malisa amesema katika utafiti wameona upungufu wa maafisa ugani ukilinganisha na idadi kubwa ya wakulima na hivyo inakuwa ni vigumu kuwafikia wakulima wote. Pia, maafisa ugani hao hawana mafunzo ya mara kwa mara ya kuongeza ujuzi.

Amesema imeonekana kuwepo kwa malalamiko kwa baadhi ya watendaji katika sekta ya kilimo, ambao wapo chini ya TAMISEMI wakidai kurejeshwa katika Wizara ya Kilimo. Mtafiti huyo alisema kuna uwezekano mkubwa kwa watendaji wenye malalamiko kama hawa kutoshishiriki kwa moyo wa dhati katika utekelezaji wa ASDP, ingawa machoni wanaonekana wanashirikiana na wadau wengine.

Vikundi vya wakulima, ambavyo ndio walengwa wa programu vimeonekana kutokuwa imara na hivyo kuwepo changamoto katika upokeaji wa elimu na maelekezo mbalimbali na utekelezaji wake. Dkt. Malisa ameongeza kuwa hata waratibu wa ASDP nao hawana motisha stahiki wa kutekeleza majukumu yao ya uratibu kwani wanajiona kuwa hawathaminiwi vya kutosha.

Dkt. Malisa amesema, kwa baadhi ya wadau, msukumo wa mashirikiano yao unatokana na hofu ya kuchukuliwa hatua za kisheria kama watumishi wa umma na si utashi wa kutoka ndani au nia ya kuleta matokeo, jambo ambalo limepelekea kushindwa kuchangia kikamilifu katika utekelezaji wa programu hiyo na hivyo kusababisha kutopatikana matokeo chanya kwa kiwango kilichotarajiwa.

Amesema mashirikiano ni ya lazima katika utekelezaji wa mipango inayohusisha watendaji / wadau wengi na inayotarajiwa kuleta matokeo ya pamoja. Lakini si wakati wote mashirikiano yanaleta matokeo chanya. Unawezakuta wadau wanashirikiana lakini matokeo sio chanya. Mashirikiano yanawezakuwa yenye kuweka nguvu pamoja kwa nia moja na hivyo kuleta matokeo chanya au yakawa yaliyogubikwa na misuguano na kutoaminiana kati ya wadau na hivyo kutoleta matokeo ya pamoja tarajiwa.

Kutokana na matokeo ya utafiti huo, Dkt. Malisa amesema kuwa wao kama watafiti wana pendekezo la kisera lifuatalo: Ili mashirikiano ya wadau wa ASDP yaweze kuwa yenye kuweka nguvu pamoja kwa nia moja na hivyo kuleta matokeo chanya, ni vema wizara mama za sekta ya kilimo (agricultural sector lead ministries) na wadau wengine wa ASDP wakawekeza kuhakikisha kuwa wadau hao wana uwezo wa kitaasisi, ki-fedha na ki-utendaji; wana uelewa wa kanuni na taratibu za utekelezaji wa vipaumbele vya ASDP; wana motisha (wanashirikishwa kikamilifu, wanaratibiwa sawasawa na matarajio, kanuni zilizopo zinasimamiwa ipasavyo); na wanaamiana.